Çocukluk döneminde karşılaşılan kırıklar, enerjik yapıları ve hızla büyüyen kemik yapıları nedeniyle sıkça görülen durumlardır. Ancak çocukların kemik yapısı, yetişkinlere nazaran farklı özellikler gösterir. Bu rehberde, çocukluk çağında sıkça karşılaşılan kırık türlerini, özelliklerini ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.
Çocuk Kemiklerinin Özellikleri
Çocuk kemikleri esneklikleri ve hızla iyileşme potansiyelleri ile bilinir. Bu, çoğu ortopedik yaralanmanın hafif hasarlarla atlatılabilmesini sağlar. Ancak bu kırıkların tedavisi ve takibi, yetişkinlere göre farklılık gösterir. Çocuk kemiklerindeki bu özellikler, çocuk ortopedi uzmanları için önemlidir.
Adölesan Döneminde Kırıklar
Adölesan veya ergenlik çağı, çocukluk döneminde kırıkların en sık karşılaşıldığı zaman dilimidir. Bu dönemde en yaygın görülen kırıklar; ön kol, el bileği ve köprücük kemiği kırıklarıdır.
Torus Kırığı
Çocukluk çağına özel bir kırıktır. Kemik zarının (periost) kalın olmasından dolayı oluşan bir görüntüdür. Genellikle kemik kompresif (ezilme) yüklere maruz kalınca oluşur ve genelde eklemlere yakın bölgelerde görülür. Kayma ihtimali düşüktür, tedavisi kolaydır ve genellikle sıkıntısız iyileşir.
Yeşil Ağaç Kırığı
Kemiğin bükücü güçlere maruz kalması sonrası gelişebilen tamamlanmamış kırıktır. Kemiğin esnek ve kemik zarının (periost) kalın olması nedeniyle oluşan çocukluk çağına özel bir kırıktır. Kemikte oluşan eğrilik dışarıdan görülebilir ve genellikle sadece yakın takip edilmekle birlikte bazen eğriliğin düzeltilmesini gerektirebilmektedir.
Büyüme Kıkırdağını İlgilendiren Kırıklar
Kırık hattının kemiğin uzunlamasına büyümesinde rol oynayan büyüme kıkırdağından geçtiği kırıktır. Bu kırıkta büyüme kıkırdağının zarar görüp fonksiyonunu kısmen kaybedebileceği, ileride şekil bozuklukları veya kısalık gibi problemlere yol açabileceği akılda tutulmalıdır.
Boyun Yaralanmaları
Çocukluk çağında baş gövde oranının yetişkine göre başın büyük olması yönünde olması nedeniyle boyun kimi durumlarda yüksek kuvvetlere maruz kalabilmektedir. Bunun veya direk bir travmasının sonrasında gelişebilen bir boyun kırığında çevre sinir yapılarının da etkilenebileceği akılda tutulmalıdır.
Köprücük Kemiği Kırıkları
Köprücük kemiği doğum sırasında en sık kırılan kemiktir. Yeni doğanda basit bandaj veya sargı gibi yöntemlerle tedavi edilir. İyileşme potansiyeli yüksek bir kemiktir ve büyük çocuklarda bile genellikle basit askı ile tespit yöntemleri sonrası genellikle düzgün kaynamaktadır.
Dirsek Bölgesi Kırıkları
Genellikle el veya dirsek üzerine düşme sonrasında dirsekte yaygın şişlik ile ilk görülürler. Dirsek bölgesi, ana damar ve sinir yapılarının ele ulaşmasında önemli bir kavşak noktası olması nedeniyle bu bölgedeki kırıklarda bu yapıların hasar görebileceği unutulmamalıdır.
Kırığın ciddiyetine göre sadece bandaj/alçı ile tedavi edilebileceği gibi acil ameliyat gerektiren durumlar ile de karşılaşılabilir. Dirsek kırıklarını takiben herhangi bir uygun tedavi sonrasında çocuğun büyümesi sırasında dirsekte şekil bozuklukları gelişebileceği bilinmelidir.
El Bileği Kırıkları
Çocukluk çağında oluşan el bileği kırıkları genellikle bandaj/alçı tedavisi ile iyileşirken bazen ameliyat edilmeleri gerekmektedir.