Doğuştan çarpık ayak veya bir diğer adı ile pes ekinovarus tedavisi, bebeklerde doğuştan gelen ve ayakta deformasyona yol açan bir durumun düzeltilmesini amaçlayan tedavi yöntemlerini içerir. Bu tedavi, çocuğun ayak ve ayak bileğindeki yanlış pozisyonu düzeltmeyi hedefler. Doğuştan çarpık ayak tedavisi, çocuğun yaşına, deformite derecesine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Doğuştan Çarpık Ayak Nedir? Neden Oluşur?
Her 1.000 doğumda bir görülen pes ekinovarus, erkek çocuklarında kızlara oranla daha sık görülür. Aileleri tedirgin eden bu hastalıkta tedaviye erken başlanması durumunda iyileşme oranı oldukça yüksektir.
Doğuştan çarpık ayak, ayak tabanının bacağa doğru dönük olması halidir. Bebek doğuştan çarpık ayak olarak da tanımlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte ailevi faktörlerin ve anne karnında bebeğin duruşunun etkisi vardır. Çok nadiren başka doğumsal anomalilerle birlikte görülse de genellikle tek başına rastlanan bir hastalıktır. Bebeklerin ayaklarının içe dönük olması ve ayak tabanının yukarı doğru bakması yeni anne ve babaları endişelendirir. Ancak çok basit uygulamalarla ayakların düzeltilebilmesi mümkündür.
Başka doğumsal anomalilerle birlikte görüldüğünde tedavi süreci farklılık gösterir. Tek başına görülen durumlarda doğuştan çarpık ayak hastalığında erken tanı ve tedavi büyük önem taşır. Tedavide gecikme olması halinde hastalık kalıcı sakatlıklara ya da uzun ameliyat süreçlerine neden olabilir.
Doğuştan Çarpık Ayak Belirtileri Nelerdir?
Doğuştan çarpık ayak, gebelik esnasında veya doğumun hemen ardından belirlenebilir. Hastalığın ilk tanısı, hamilelik esnasında, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından konabilir. Gebelikte fark edilemediği durumlarda da hastalık belirgin olduğu için tanısı kolaydır. Bebek doğar doğmaz, çocuk doktoru tarafından yapılan ilk muayenede tanı konulabilir.
Doğuştan Çarpık Ayak Tedavi Yöntemleri
Doğuştan çarpık ayak, kimi vakalarda sadece masajla, alçıyla ya da alçı ile birlikte uzmanların ufak müdahaleleri ile düzelebildiği gibi kimi vakalarda ise ciddi ameliyatlar gerektirebilir.
Randevu ve Bilgi
Doğuştan Çarpık Ayak Tedavi Süreci
Hastalığın tedavisinde, doğum ertesi haftalık alçıya başlamak büyük önem taşır. Bu alçı tedavisine Ponseti Yöntemi denir. Dr. Ponseti kendi adını taşıyan bu yöntemi geliştirerek, hastalığı yaşayan çocukları uzun ameliyat süreçlerinden kurtarmıştır.
Bu alçılama yönteminde tedaviyi uygulayan çocuk ortopedisti, çocuğun ayağına Ponseti tekniğine göre her hafta değişen alçılar uygular. Birer hafta arayla alçı pozisyonunu değiştirerek aşama aşama düzelmeyi sağlar. Bu işlem çocuğun ayağı tam olarak düzelinceye kadar devam eder. Genellikle ayağın tam olarak düzelmesi için 4 haftalık alçı uygulaması yeterli olsa da deformitenin büyüklüğüne ve sertliğine bağlı olarak alçılama sayısı ve süresi artabilir. Alçılama tedavisi bittikten sonra çocuğa 3 ay boyunca 23 saat kullanacağı Ortez adı verilen, ayakkabıya benzeyen, ondan biraz daha büyükçe olarak tarif edilebilen bir cihaz giydirilir. Sonrasında da sadece geceleri olmak kaydıyla 4 yaşına kadar cihaz kullanılmaya devam edilmelidir.
Çarpık ayak tedavisi, doğumun hemen ardından başlayan seri alçılama ile yapılabileceği gibi zaman zaman cerrahi müdahale de gerektirebilir. Ancak, tedavinin etkili olabilmesi için erken teşhis ve doğru tedavi şarttır.
Doğuştan Çarpık Ayak Tedavisi Sonrası Bakım ve Destek
Doğuştan çarpık ayak tedavisi sonrasında çocukların, tedaviyi gerçekleştiren çocuk ortopedi uzmanı tarafından belirlenen kontrol sürelerinde kontrole gelmesi büyük önem taşır. Çünkü doğuştan çarpık ayak tekrarlayabilen bir hastalıktır.
Alçılama tedavisinin başarıyla gerçekleşmesi ardından cihaz kullanımı esnasında aileler zorlanabilmektedir. Bu süreçte hastalık yeniden görülebilir. Hastalık 2 yaşından önce nüksederse yeniden Ponseti Yöntemi ile alçılama yapılır. 2 yaşından sonra nüksetmesi durumunda ameliyata varan çözümler gerekebilir. Yaş ilerledikçe ameliyatın zorluk derecesi de artmaktadır. Bu noktada ailelerin işbirliği büyük önem taşır.
Pes ekinovarus hastası olan çocukların kemik gelişimleri tamamlanıncaya kadar çocuk ortopedistleri tarafından düzenli takip edilmelerinde fayda vardır. Bu çocuklar iyileştikten sonra yaşamlarına normal bir şekilde devam edebilir ve spor yapabilirler. Çocukluğunda bu hastalığı geçirmiş ve sonrasında milli sporcu olmuş kişiler de vardır.
Randevu ve Bilgi
Doğuştan çarpık ayak tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Doğuştan çarpık ayak hastalığının tedavisi çocuk ortopedi uzmanları tarafından planlanmakta ve gerçekleştirilmektedir.
Pes ekinovarus hastası olan çocukların kemik gelişimleri tamamlanıncaya kadar çocuk ortopedistleri tarafından düzenli takip edilmelerinde fayda vardır. Bu çocuklar iyileştikten sonra yaşamlarına normal bir şekilde devam edebilir ve spor yapabilirler. Çocukluğunda bu hastalığı geçirmiş ve sonrasında milli sporcu olmuş kişiler de vardır.
Doğuştan çarpık ayak tedavisinde genellikle ayağın tam olarak düzelmesi için 4 haftalık alçı uygulaması yeterli olsa da deformitenin büyüklüğüne ve sertliğine bağlı olarak alçılama sayısı ve süresi artabilir. Alçılama tedavisi bittikten sonra çocuğa 3 ay boyunca 23 saat kullanacağı Ortez adı verilen, ayakkabıya benzeyen, ondan biraz daha büyükçe olarak tarif edilebilen bir cihaz giydirilir. Sonrasında da sadece geceleri olmak kaydıyla 4 yaşına kadar cihaz kullanılmaya devam edilmelidir.