Üç Boyutlu Yürüme Analizi
Yürüme analizi, alanında uzman profesyoneller tarafından uygun ve gerekli görüldüğünde yapılan kapsamlı bir değerlendirme yöntemidir. Özellikle kas iskelet ve nörolojik sistemi içeren hastalıkların sebep olduğu yürüme sorunlarının tanı ve teşhisine yardımcı olur ve doktor ve fizyoterapistler başta olmak üzere hareket bilimi ile uğraşan uzmanların soruna yönelik tedavi planlamalarına destek olur.
Yürüme analizi temelde gözlemsel ve üç boyutlu analizler olarak ikiye ayrılmaktadır. Üç boyutlu bilgisayarlı yürüme analizleri, sadece video kayıt üzerinden değerlendirmeyi içeren gözlemsel analizlere ek olarak çeşitli ileri teknolojik ekipmanlarla değerlendirmeyi de içermektedir. Kapsamlı bir üç boyutlu yürüme analizi üç aşamadan oluşur:
- Gözlemsel Yürüme Analizi
- Fiziksel Değerlendirme
- Yürüyüşün Bilgisayarlı Sistemler ile Değerlendirilmesi
Hastanın yürüme analizi laboratuvarına girmesi ile süreç başlar. Öncelikle uzman hastadan kapsamlı bir anamnez alır, daha sonra hastanın durumuna ve yönlendiren uzmanın da beklentilerine göre kapsamlı bir fiziksel değerlendirme yapılır. Daha sonra sistemin bir parçası olan özellikli video kameralar ile hastanın yürüyüş görselleri kaydedilir. Bunu takiben hastanın vücudundaki belirli anatomik noktalara kızılötesi kameraların hareketleri detaylı bir şekilde yakalaması için kullanılan özel yansıtıcı belirteçler çift taraflı bantlar kullanılarak yerleştirilir. Bu yansıtıcılardan yürüyüş sırasında alınan bilgiler bilgisayarda kaydedilip hastanın yürüyüşüne ait bazı grafikler elde edilir. Değerlendirme sonucu elde edilen tüm veriler, farklı alanlardan uzmanlar içeren deneyimli bir ekip tarafından kapsamlı bir şekilde değerlendirilir ve bir sonuç raporu hazırlanır.
Üç boyutlu yürüme analizi tüm aşamaları eksiksiz yapıldığında yaklaşık iki, iki buçuk saat sürerken hastanın sadece görsel videoları kaydedilerek yapılan gözlemsel analizler ise çok daha kısa sürmektedir. Bu analizlerin üç boyutlu bilgisayarlı analizler olmadığı, objektif bilgiler içermeyip sadece değerlendiren uzmanın durum ile ilgili sübjektif görüşlerini içerdiği unutulmamalıdır.
Kimlere Yürüme Analizi Yapılır?
Öncelikle üç boyutlu yürüme analizi yönteminin hasta için uygun bir değerlendirme yöntemi olup olmadığına veya hastanın kapsamlı bir yürüme değerlendirmesi yaptırması gerekliliğine hastanın fizyoterapisti veya doktoru karar vermelidir.
Yürüme analizi dört yaşından büyük bireylerde kullanılabilen bir yöntemdir. Güvenilir değerlendirme sonuçlarına ulaşmak için hastanın bağımsız yürüyor olabilmesi önemlidir. Ancak belli bir yürüme hızında çeşitli yürüme yardımcıları ile yürüyebilen hastalarda da uygulanabilmektedir. Hatta bazen farklı yürüme yardımcıları ile analizler yapılmakta ve analiz sonuçları ile hastaya en uygun yürüme yardımcısı belirlenmektedir. Aynı durum ortez kullanan hastalar için de geçerlidir. Üç boyutlu yürüme analizi ile ortezli ve ortezsiz analizler yapılıp cihazın etkinliği objektif bir şekilde değerlendirilmektedir.
Serebral Palsili çocuklarda tedavi protokolünü belirlemede etkili bir yöntem olan yürüme analizi sonuçlarına göre başta ameliyat olmak üzere çeşitli tedavi yöntemlerine karar verilmektedir. Tercihen 1 yıl olmakla birlikte en erken 6 ay sonra yeniden üç boyutlu yürüme analizi yapılarak tedavinin etkinliği değerlendirilebilir.
Sporculara Yürüme Analizi
Üç boyutlu yürüme analizi tıbbi amaçları dışında spor alanında da sıklıkla kullanılan bir değerlendirme yöntemidir. Çocukluk çağında çocuğun vücut yapısının hangi spor dalına daha uygun olduğunun belirlenmesi noktasında yürüme analizine başvurulur.
Aktif olarak spor yapan kişilerde de yürüme analizi, yaralanmalar sonrasında uygulanan tedavilerin neticelerini doğru tespit edebilmek adına yapılır. Özellikle ameliyat geçiren sporcuların yeniden müsabakalara dönme zamanının belirlenmesinde son derece önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yürüme analizi hangi yaş aralığındaki çocuklara yapılır?
Yürüme analizi, çocuk bağımsız olarak yürümeye başladıktan 3 ay sonra yapılmaya başlanır. Üç boyutlu yürüme analizleri için ise çocuğun belirli boy ve kilo kriterlerine uygun olması koşuluyla minimum 4 yaş sonrası yapılmaktadır.
Yürüme analizi her çocuğa yapılmalı mıdır?
Yürüme analizi, yürüme ve ayak basış sorunları olan çocuklara klinik muayene sonrasında gerekli görülürse yapılır. Her çocuğa yürüme analizi yapılmasına gerek yoktur.
Yürüme analizi ne kadar sürer?
Sadece video kaydı alınarak yapılan gözlemsel yürüme analizleri 15 dakika civarında sürerken, kapsamlı bir değerlendirme yöntemi olan üç boyutlu yürüme analizleri yaklaşık 2-2,5 saat sürmektedir.
Yürüme analizini kimler yapabilir?
Üç boyutlu yürüme analizi alanda uzman, deneyimli bir ekip tarafından yapılmalıdır. Bu ekipte fizyoterapistler, teknisyenler, mühendisler ve hareket bilimciler bulunabilir.
Yürüme analizi sonucunda hangi sorunlar tespit edilebilir?
Hastanın normal değerler dışındaki yürüme paternleri, bu paternlere sebep olan kuvvetler, eklem hareket açıklıkları ve duruş bozukluklarına ait birçok veri elde edilir.
Yürüme analizlerinin çeşitleri var mıdır?
Analiz çeşitleri amaçlarına göre değişmektedir. Pedobarografik değerlendirmeler yürümede sadece ayak basınç değerlerini gösterirken, gözlemsel yürüme analizleri yürümeye ait video kaydı üzerinden değerlendirmeyi içermektedir. Üç boyutlu yürüme analizleri ise bilgisayarlı ekipmanlar ile kapsamlı bir değerlendirme yöntemidir.
Yürüme analizi sürekli yapılması gereken (yıllık kontrol gibi) bir şey midir? Bir kez yapılması yeterli midir?
Yürüme analizi herhangi bir müdahale (cerrahi, ortez kullanımı vb.) öncesinde ve sonrasında gerekli görülürse yapılır. Bunun dışında doktorunuz farklı bir yönlendirme yapmadı ise, sürekli olarak yapılmasına gerek yoktur.
Yürüme bozuklukları neden kaynaklanır?
Yürümeyi olumsuz olarak etkileyen birçok faktör söz konusudur. Bunlar, nörolojik problemler, gelişimsel sorunlar, genetik faktörler ve travmaya bağlı sebepler gibi çeşitli gruplar altında sınıflandırılabilir.
Yürüme analizi, ayak analizi ve yürüyüş analizi aynı şey midir?
Yürüme analizi yürüme sırasında tüm vücudun değerlendirildiği bir analiz yöntemiyken, ayak analizleri ise ayak basıncının sabit duruşta ve yürüme sırasında değerlendirilmesini içerir.
Yürüme bozukluğu veya ayak basış sorunu tedavi edilmez ise ileride ne gibi sorunlara sebep olabilir?
Tespit edilmiş olan yürüme bozukluğu ya da ayak basış sorunlarına zamanında ve doğru biçimde müdahale edilmezse, ilerleyen yaş ile daha üst seviyede problemler ortaya çıkabilir. Eklem dizilimlerinde bozulma, bir üst ve alt seviyedeki eklemlerde olumsuz postüral değişiklikler, ağrı ve çabuk yorulma buna örnektir.