Yürüme yardımcıları çeşitli engel durumlarında fiziksel ve fonksiyonel yetersizlikler bulunduğunda, çeşitli yaralanmalar veya cerrahiler sonrası bacaklara ağırlık verilmemesi gerektiği durumlarda mobilizasyonu kolaylaştırma amaçlı kullanılan cihazlardır. Bu cihazlar kullanım amacına göre geçici veya kalıcı olarak kullanılmaktadır.
Yürüme yardımcılarının çeşitli materyallerden yapılmaktadır. Yapımında kullanılacak materyal hastanın konforu ve özel ihtiyacını karşılayacak şekilde vücut ölçülerine uygun boyutlarda olmalıdır. Uygun materyalden yapılmamış olan, dayanıklılığı yetersiz olan cihazlar kullanıcının güvenliğini riske atmakta ve hızlı bir şekilde deforme olmaktadır. Ayrıca uygun boyutlarda olmayan cihazların kullanımı zordur ve hastaya yeterli fiziksel ve fonksiyonel desteği vermeyecektir.
Yürümeye Yardımcı Cihazların Türleri ve Kullanım Alanları
Birçok farklı çeşidi bulunan yürüme yardımcılarını temel olarak paralel bar ve tutunma aparatları, yürüteçler (walker) ve bastonlar olarak 3 grupta toplayabiliriz. Paralel yürüme barı, tek veya çift elle tutunup destek alınan ve yüksekliği kişinin boyuna göre ayarlanabilen bardır. Bu yürüme yardımcıları fizyoterapi merkezleri ve ev ortamında belirli bir alanda kullanmaya uygun materyallerdir.
Yürüteçler ise ihtiyacı olan bireylerin bağımsız yürümesini desteklemek amacıyla kullanılan hareketli yürüme yardımcılarıdır. Yürüteçlerin farklı çeşitleri bulunmaktadır. Bazı modeller kişiye özgü üretilirken, standart modeller ise çeşitli ölçülerde üretilmektedir. Yürüteçler ters veya düz şekilde kullanılabilmektedir. Kullanılacak yürütecin yönüne hastanın fizyoterapisti karar vermelidir. Ters yürüteçler özellikle çocuklarda dik duruşu desteklemesi dolayısıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Fonksiyonel durumun daha ağır olduğu, yürümede daha çok desteğe ihtiyaç duyan çocuklar için ise özel destekli yürüteçler kullanılmaktadır. Bu yürüteçlerin gövdeyi ve postürü destekleyen çeşitli aparatları olabilmektedir. Makaslama yürüyüşü olan çocuklarda ara materyaller ile vücudu pozisyonlama ve gerekli durumlarda adımlamayı kolaylaştırma gibi çeşitli fonksiyonları destekleyen ek aparatları bulunmaktadır. Bu yürüteçler planlanırken çocuğun ihtiyacına uygun ek destekler çocuğun fizyoterapisti ve ürün sorumlusunun ortak planlaması ile yapılmalıdır.
Baston ve değnekler ise bağımsız yürüyebilen ancak bir miktar desteğe ihtiyaç duyan bireylerde kullanılmaktadır. Baston ve değneklerin denge bastonları, tripod, quadripod, kanadiyen gibi birçok çeşidi bulunmakta ayrıca bu cihazlarla yürümenin de farklı yöntemleri bulunmaktadır. Bu nedenle bu cihazların kullanımına fizyoterapistle birlikte karar verilmeli ve kullanımı için fizyoterapi seansları içinde eğitim programları uygulanmalıdır.
Çeşitli ortopedik veya nörolojik yetersizlikleri bulunan çocukların büyük bir kısmı yürümeye yardımcı cihazlara ihtiyaç duymaktadır. Tüm yürüme yardımcılarının kullanımı çocuk özelinde planlanmalıdır ve cihaz seçimi çocuğun durumuna ve ihtiyaçlarına uygun olacak şekilde çocuğun fizyoterapisti ve doktoru tarafından yapılmalıdır. Yardımcı cihaz satın alınmadan önce prova yapılmalı ve cihazın çocuk için uygunluğu uzmanlar tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca günlük yaşamında yardımcı cihaz kullanan çocuklarda ameliyat sonrası erken dönemde geçici olabilecek değişiklikler göz önünde bulundurularak cihaz değiştirme kararı verilmemelidir.